Những thay đổi bất ngờ trong cuộc sống, làm việc căng thẳng và những thói quen mới đều có tác động đến giấc mơ của chúng ta, khiến chúng trở nên kì lạ và sống động như thật. Dưới đây là một vài nguyên nhân gây ra giấc mơ kì lạ và cách để chúng ta kiểm soát chúng.
Tại sao có giấc mơ kì lạ?
Cơ thể chúng ta trải qua các giai đoạn khác nhau của giấc ngủ mỗi đêm. Hầu hết các giấc mơ xảy ra trong giai đoạn mắt chuyển động nhanh (REM), tức là sau 90 phút sau khi bạn ngủ. Giấc mơ thường kéo dài 10-20 phút và lặp lại nhiều lần trong một giấc ngủ. Trong giai đoạn REM, nồng độ serotonin và norepinephrine – hai loại hormone chịu trách nhiệm cho tính logic và sự tập trung sẽ giảm đi. Bởi vậy giấc mơ của bạn có thể hết sức lộn xộn, vượt ra khỏi tưởng tượng mà bạn chỉ có thể nhận thấy khi tỉnh dậy mà thôi.
Những giấc mơ trong giai đoạn REM thường kỳ quái. Theo Stephanie Stahl, MD, một bác sĩ y học về giấc ngủ tại Đại học Indiana, những giấc mơ trong giai đoạn REM thường kỳ quái, sống động và thay đổi, và thường gắn liền với cảm xúc. Mục đích của những giấc mơ vẫn là một bí ẩn đối với cộng đồng khoa học, mặc dù có một số bằng chứng về lý do tại sao bạn có thể có những giấc mơ đặc biệt kì lạ:
- Bạn đang xử lý thông tin mới. Giấc mơ có vai trò trong việc xử lý thông tin bạn đã thực hiện trong ngày, củng cố ký ức và sắp xếp kiến thức mới. Nếu bạn tập trung vào một chủ đề ngay trước khi đi ngủ, khả năng cao là nó sẽ xuất hiện trong giấc mơ của bạn.
- Bạn đang hoạt động thông qua cảm xúc của mình. Giấc mơ có thể là hình thức tự trị liệu tâm lý. Nó giúp xử lý cảm xúc và trải nghiệm trong giấc ngủ. Mức độ căng thẳng càng cao càng gia tăng giấc ngủ REM dẫn đến giấc mơ sống động hơn.
- Có sự thay đổi trong thói quen hàng ngày của bạn. Chu kỳ REM sẽ dài và sâu hơn qua đêm, dẫn đến giấc ngủ sâu nhất vào buổi sáng. Nếu bạn ngủ nhiều hơn bình thường, khả năng trải nghiệm giấc mơ kì lạ tăng lên. Ngược lại, thiếu ngủ hoặc giấc ngủ chập chờn cũng có thể dẫn đến giấc mơ sống động hơn.
Làm thế nào để kiểm soát được những giấc mơ kì lạ?
Hầu hết mọi người đều có những giấc mơ kì lạ theo khoảng thời gian, nhưng chúng không phải là nguyên nhân đáng lo ngại. Trên thực tế, có một vài cách để ngăn chặn gặp những giấc mơ kì lạ hoặc làm dịu bản thân sau khi chúng xảy ra:
- Giảm căng thẳng. Hoạt động ngay trước khi ngủ có thể tác động đến giấc mơ. Hạn chế xem hoặc đọc tin tức đáng sợ, hay hoạt động não bộ mạnh để kiểm soát giấc mơ. Viết nhật ký, tập thể dục thường xuyên, ngồi thiền hoặc nói chuyện với một nhà trị liệu cũng giúp có giấc ngủ tốt.
- Kỹ thuật thư giãn. Nếu cơn ác mộng khiến bạn tỉnh dậy lúc nửa đêm, hãy thư giãn, hít thở sâu, tập trung vào giảm nhịp tim và tránh suy nghĩ về điềm báo của những giấc mơ. Đọc sách cho đến khi buồn ngủ có thể giúp bạn ngủ lại.
- Hãy thử thực hiện giấc mơ. “Diễn tập giấc mơ” là một phương pháp để kiểm soát cơn ác mộng và có giấc ngủ ngon. Viết câu chuyện trong cơn ác mộng và mô tả lại cái kết hạnh phúc hơn, có thể giúp bạn có giấc mơ dễ chịu hơn.
- Lên thói quen ngủ. Tạo thói quen ngủ và thức dậy vào cùng một thời điểm mỗi ngày giúp điều chỉnh nhịp sinh học và tránh ngủ quá nhiều hoặc thiếu ngủ.
Nếu bạn tiếp tục gặp cơn ác mộng nhiều lần và gây ảnh hưởng đến giấc ngủ của bạn, hãy tìm hiểu thêm từ các chuyên gia về giấc ngủ để có cách giúp cụ thể và hữu ích nhất.
FAQs
Q: Có cách nào để chủ động gọi lại những giấc mơ tốt đẹp?
A: Một phương pháp có thể thử là “Diễn tập giấc mơ”. Hãy viết câu chuyện trong giấc mơ và tạo ra một cái kết hạnh phúc, vui vẻ hơn. Điều này có thể giúp tạo ra những giấc mơ dễ chịu hơn.
Q: Ngủ trong một môi trường yên tĩnh có thể giảm giấc mơ kì lạ không?
A: Đúng vậy, ngủ trong một môi trường yên tĩnh, không có tiếng ồn có thể giúp giảm giấc mơ kì lạ và tạo ra một giấc ngủ tốt hơn.
Q: Làm thế nào để chống lại cảm giác sợ hãi trong giấc mơ?
A: Khi tỉnh dậy sau một giấc mơ đáng sợ, hãy thư giãn, hít thở sâu và tập trung vào giảm nhịp tim. Tránh nghĩ về điềm báo của những giấc mơ và đọc sách cho đến khi buồn ngủ trở lại.
Kết luận
Giấc mơ kì lạ là một phần tự nhiên và bình thường của cuộc sống. Chúng thường xảy ra do tác động của căng thẳng, thông tin mới và thay đổi trong thói quen hàng ngày. Tuy nhiên, có nhiều cách để kiểm soát và làm dịu những giấc mơ này. Bằng cách giảm căng thẳng, thư giãn và tạo thói quen ngủ, bạn có thể có một giấc ngủ tốt hơn và làm giảm giấc mơ kì lạ.