Thờ cúng tổ tiên là một nét đẹp tín ngưỡng lâu đời và không thể thiếu trong đời sống tinh thần của người Việt. Vào những dịp quan trọng như mùng 1, ngày Rằm, lễ Tết, hay giỗ chạp, mỗi gia đình đều thành tâm dâng hương lên bàn thờ, thể hiện lòng biết ơn sâu sắc đối với ông bà tổ tiên và các vị Thần Phật. Việc bày biện bàn thờ trang nghiêm, ấm cúng, đặc biệt là đặt bình hoa trên bàn thờ đúng cách, không chỉ thể hiện sự kính trọng mà còn mang ý nghĩa phong thủy sâu sắc.
Nguyên Tắc “Đông Bình Tây Quả” Khi Đặt Bình Hoa Bàn Thờ
Trong việc bài trí bàn thờ, hoa tươi và lễ vật là hai yếu tố quan trọng. Tuy nhiên, việc sắp đặt chúng cần tuân theo những quy tắc nhất định để đảm bảo sự trang nghiêm và hợp phong thủy. Đối với việc đặt bình hoa, đặc biệt khi chỉ sử dụng một bình, nguyên tắc phổ biến và cốt lõi nhất chính là “Đông Bình Tây Quả”.
Nguyên tắc này xuất phát từ sự quan sát và hòa hợp với quy luật vận hành của tự nhiên. Mặt Trời mọc ở hướng Đông và lặn ở hướng Tây. Cây cối cũng theo quy luật đó mà đơm hoa (ở phương Đông tượng trưng cho mùa Xuân, sự khởi đầu) trước rồi mới kết trái (ở phương Tây tượng trưng cho mùa Thu, sự thu hoạch). Do đó, để thuận theo lẽ tự nhiên, bình hoa nên được đặt ở phía Đông và mâm ngũ quả đặt ở phía Tây trên bàn thờ.
Thông thường, bàn thờ gia tiên được đặt tại vị trí trung tâm, trang trọng nhất trong nhà và thường nhìn về hướng Nam. Khi đứng từ trong bàn thờ nhìn ra, phía bên tay trái chính là phía Đông, còn phía bên tay phải là phía Tây. Vì vậy, vị trí đặt bình hoa bàn thờ chuẩn nhất khi dùng một bình là đặt ở bên trái (phía Đông). Khi có gió Đông hoặc Đông Nam thổi vào, hương thơm thanh khiết của hoa tươi sẽ nhẹ nhàng lan tỏa khắp không gian thờ tự, tạo nên sự thanh tịnh và ấm cúng.
Cách Bài Trí Khi Dùng Hai Bình Hoa Trên Bàn Thờ
Trong trường hợp gia chủ muốn sử dụng hai bình hoa để bàn thờ thêm phần cân đối và đẹp mắt, nguyên tắc bài trí sẽ có sự thay đổi. Lúc này, bạn không nên đặt cả hai bình về cùng một phía Đông (bên trái). Thay vào đó, cách sắp xếp đúng là đặt hai bình hoa đối xứng nhau ở hai bên bàn thờ. Mâm ngũ quả lúc này sẽ được đặt ở vị trí chính giữa, phía trước bát hương. Sự sắp xếp đối xứng này tạo ra sự cân bằng, hài hòa và tăng thêm vẻ trang nghiêm cho không gian thờ cúng.
Lưu Ý Quan Trọng Khi Chọn Và Cắm Hoa Bàn Thờ
Bên cạnh việc xác định đúng vị trí đặt bình hoa bàn thờ, gia chủ cũng cần lưu tâm đến một số yếu điểm khác để thể hiện trọn vẹn lòng thành kính:
- Kích thước bình hoa: Nếu bàn thờ có diện tích khiêm tốn và bạn chỉ dùng một bình hoa, hãy chọn bình có kích thước cân đối, hài hòa với tổng thể bàn thờ, tránh chọn bình quá to hoặc quá nhỏ.
- Chất lượng bình: Ưu tiên chọn những bình hoa chắc chắn, có chất lượng tốt, đảm bảo an toàn trong quá trình sử dụng.
- Vệ sinh: Luôn giữ bình hoa sạch sẽ. Trước khi cắm hoa bàn thờ, cần rửa sạch bình và sử dụng nước sạch để hoa tươi lâu hơn.
- Loại hoa: Nên chọn những loại hoa mang ý nghĩa tốt đẹp, trang nghiêm để dâng cúng như hoa cúc vàng, hoa hồng đỏ (không gai nhọn), hoa đồng tiền, hoa lay ơn,… Tránh sử dụng các loại hoa có ý nghĩa không phù hợp hoặc tên gọi không hay như hoa dâm bụt, phong lan, hoa nhài (vì liên quan đến một số tích không hay).
- Chất lượng hoa: Luôn chọn hoa tươi, nụ hé nở hoặc đang độ nở đẹp, cánh hoa không bị dập nát. Ưu tiên những bông hoa có màu sắc tươi tắn, rực rỡ, hạn chế chọn hoa màu nhạt hoặc đã tàn úa.
Việc đặt bình hoa đúng vị trí và lựa chọn hoa cúng phù hợp không chỉ giúp bàn thờ gia tiên thêm trang nghiêm, đẹp mắt mà còn thể hiện sự chu đáo, lòng thành kính của con cháu đối với tổ tiên, góp phần mang lại sự cân bằng và phước lành cho gia đạo. Hãy áp dụng những nguyên tắc trên để việc thờ cúng của gia đình bạn thêm phần ý nghĩa và trọn vẹn.