Tục lệ cúng giỗ ông bà, tổ tiên là một nét đẹp văn hóa tâm linh sâu sắc trong truyền thống “Uống nước nhớ nguồn” của người Việt. Đây không chỉ là dịp để con cháu tưởng nhớ công ơn sinh thành, dưỡng dục của những người đã khuất mà còn là cách thể hiện lòng hiếu thảo, sự thành kính và duy trì sợi dây kết nối thiêng liêng với cội nguồn. Trong nghi lễ trang trọng này, bài văn khấn ngày giỗ đóng vai trò vô cùng quan trọng, như lời cầu nối tâm tư, nguyện vọng của con cháu đến với gia tiên.
Ý Nghĩa Thiêng Liêng Của Lễ Cúng Giỗ Trong Văn Hóa Việt
Trong đời sống tinh thần của người Việt, đạo hiếu luôn được đặt lên hàng đầu. Lễ cúng giỗ hàng năm chính là biểu hiện rõ nét nhất của đạo lý này. Việc chuẩn bị mâm cỗ, dâng hương và đọc văn khấn không chỉ là hình thức mà còn chứa đựng ý nghĩa tâm linh sâu sắc. Nó thể hiện lòng biết ơn vô hạn đối với công lao của tổ tiên, những người đã gây dựng nền tảng cho gia đình, dòng họ. Con cháu qua đó tưởng nhớ về nguồn cội, nhắc nhở nhau về trách nhiệm tiếp nối truyền thống tốt đẹp. Văn khấn ngày giỗ, với những lời lẽ trang nghiêm và thành kính, chính là phương tiện để con cháu bày tỏ lòng thành, mời gọi hương linh gia tiên về chứng giám và thụ hưởng lễ vật, đồng thời cầu mong sự phù hộ độ trì cho gia đình được bình an, mạnh khỏe và thịnh vượng.
Lòng thành kính trong lễ cúng giỗ tổ tiên thể hiện qua nén hương và mâm lễ vật
Hướng Dẫn Các Bài Văn Khấn Ngày Giỗ Chi Tiết
Tùy thuộc vào từng thời điểm và tính chất của lễ giỗ (giỗ đầu, giỗ hết, giỗ thường niên), sẽ có những bài văn khấn phù hợp. Dưới đây là các bài văn khấn được sử dụng phổ biến, thể hiện lòng thành kính và đúng với nghi lễ truyền thống.
Văn Khấn Ngoài Mộ Trước Ngày Giỗ (Mời Về Thụ Hưởng)
Bài văn khấn này thường được đọc tại phần mộ của người đã khuất vào ngày trước ngày giỗ chính thức, với ý nghĩa mời vong linh về nhà để chuẩn bị thụ hưởng lễ vật cúng giỗ vào ngày hôm sau.
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Con lạy 9 phương Trời, 10 phương Chư Phật, Chư Phật mười phương
Con kính lạy Hoàng Thiên Hậu Thổ Chư Vị Tôn thần
Con kính lạy ngài Đông Trù Tư mệnh Táo phủ Thần Quân
Con kính lạy các ngài Thần linh, Thổ địa cai quản trong xứ này
Hôm nay là ngày ….. tháng ….. năm ………..
Ngày trước giỗ – Tiên Thường………..
Tín chủ con là:………..
Ngụ tại:………..
Nhân ngày mai là ngày giỗ của………… (họ tên người mất)
Chúng con cùng toàn thể gia quyến tuân theo nghi lễ, thành tâm dâng lễ, quả cau lá trầu, hương hoa, trà quả, đốt nén tâm hương, trước ngay án tọa Tôn thần cùng chư vị uy linh, kính cẩn tâu trình.
Chúng con kính mời các vị Bản gia Thổ Công, Táo Quân, Long Mạch và các vị Thần linh linh thiêng hiển hiện trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, phù hộ cho toàn gia chúng con an ninh khang thái, vạn sự tốt lành.
Kính thưa các vị Thần linh, Gia tiên chúng con và những vong hồn nội tộc được thờ phụng vị cùng về nơi đây cùng hâm hưởng.
Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Văn Khấn Ngày Giỗ Đầu (Lễ Chung Thất / Tốt Khốc)
Giỗ đầu, hay còn gọi là lễ Chung Thất hoặc Tốt Khốc, là lễ giỗ quan trọng đánh dấu tròn một năm ngày mất của người thân. Bài văn khấn này thể hiện nỗi tiếc thương và sự tưởng nhớ sâu sắc của con cháu.
Nam mô a di Đà Phật! (3 Lần)
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư phật mười phương.
Hôm nay là ngày….tháng….năm….., âm lịch tức ngày…..tháng….năm…………….dương lịch.
Tại (địa chỉ):………………………
Con trai trưởng (hoặc cháu đích tôn) là………vâng theo lệnh của mẫu thân (nếu là mẹ hoặc phụ mẫu nếu là cha), các chú bác, cùng anh rể, chị gái, các em trai gái dâu rể, con cháu nội ngoại kính lạy.
Nay nhân ngày lễ Chung Thất (lễ Tốt Khốc) theo nghi lễ cổ truyền, có kính cẩn sắm các thứ lễ vật gồm:…………………………..
Kính dâng lễ mọn biểu lộ lòng thành.
Trước linh vị của Hiển:………………… chân linh
Xin kính cẩn trình thưa rằng:
Núi Hỗ sao mờ, nhà Thung bóng xế. (Nếu là cha)/ Núi Dĩ sao mờ, nhà Huyên bóng xế. (nếu là mẹ)
Tình nghĩa cha sinh mẹ dưỡng, biết là bao;
Công ơn biển rộng, trời cao khôn xiết kể.
Mấy lâu nay: Thở than trầm mộng mơ màng;
Tưởng nhớ âm dương vắng vẻ.
Sống thời lai lai láng láng, hớn hở chừng nào!
Thác thời kể tháng kể ngày, buồn tênh mọi lẽ!
Ngày qua tháng lại, tính đến nay Tốt Khốc tới tuần;
Lễ bạc tâm thành gọi là có nén nhang kính tế.
Xin mời:
Hiển…
Hiển…
Hiển…
Cùng các bị Tiên linh, Tổ Bá, Tổ Thúc, Tổ Cô và các vong linh phụ thờ theo Tiên Tổ cùng về hâm hưởng.
Kính cáo; Liệt vị Tôn thần: Táo Quân, Thổ Công, Thánh sư, Tiên sư, Ngũ tự Gia thần cùng chứng giám và phù hộ cho trangia được mọi sự yên lành tốt đẹp.
Nam mô a di Đà Phật! (3 Lần).
Văn Khấn Ngày Giỗ Hết (Sau Lễ Chung Thất)
Lễ giỗ hết được thực hiện sau lễ giỗ đầu, đánh dấu việc mãn tang. Từ đây, việc cúng giỗ sẽ được thực hiện đều đặn hàng năm vào ngày mất (húy nhật). Bài văn khấn thể hiện sự tưởng nhớ và cầu mong gia tiên tiếp tục phù hộ.
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con kính lạy Đức Đương Cảnh Thành Hoàng Chư Vị Đại Vương.
Con kính lạy các ngài Thần linh, Thổ địa cai quản trong xứ này.
Con kính lạy chư gia tiên Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, Tổ Tiên nội ngoại họ…
Tín chủ (chúng) con là:…
Ngụ tại:…
Hôm nay là ngày… tháng… năm… Âm lịch.
Chính ngày giỗ hết của…
Thiết nghĩ… vắng xa trần thế, không thấy âm dung. Năm qua tháng lại vừa ngày giỗ hết. Ơn võng cực xem bằng trời biển, nghĩa sinh thành không lúc nào quên. Càng nhớ công ơn gây cơ tạo nghiệp bao nhiêu, càng cảm thâm tình, không bề dãi tỏ. Nhân ngày chính giỗ, chúng con và toàn gia con cháu, nhất tâm sắm sửa lễ vật kính dâng, đốt nén tâm hương dãi tỏ tấc thành.
Thành khẩn kính mời…
Mất ngày… tháng… năm…
Mộ phần táng tại:…
Cúi xin linh thiêng giáng về linh sàng, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, độ cho con cháu bình an, gia cảnh hưng long thịnh vượng.
Tín chủ lại mời vong linh các vị Tiền chủ, Hậu chủ trong đất này cùng tới hâm hưởng.
Tín chủ con lại xin kính mời các cụ Tổ Tiên nội ngoại, Tổ Khảo, Tổ Tỷ, Bá thúc, Huynh Đệ, Cô Di, Tỷ Muội và toàn thể các Hương linh gia tiên đồng lai hâm hưởng.
Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Văn Khấn Ngày Giỗ Thường Niên (Húy Nhật)
Đây là bài văn khấn được sử dụng cho các lễ cúng giỗ hàng năm (còn gọi là ngày húy nhật hay giỗ thường) sau lễ giỗ hết. Nội dung bài khấn thể hiện sự thành kính, tưởng nhớ đều đặn của con cháu đối với người đã khuất.
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
- Con kính lạy Đức Đương Cảnh Thành Hoàng Chư Vị Đại Vương.
- Con kính lạy ngài Đông Trù Tư Mệnh Táo Phủ Thần Quân.
- Con kính lạy các ngài Thần Linh, Thổ Địa cai quản trong xứ này.
- Con kính lạy chư Gia Tiên Cao Tằng Tổ Tiên nội ngoại họ…
Tín chủ (chúng) con là:… Tuổi…
Ngụ tại:…
Hôm nay là ngày… tháng… năm… (Âm lịch).
Chính ngày giỗ của:…
Năm qua tháng lại, vừa ngày húy lâm. Ơn võng cực xem bằng trời biển, nghĩa sinh thành không lúc nào quên. Càng nhớ công ơn gây cơ tạo nghiệp bao nhiêu, càng cảm thâm tình, không bề dãi tỏ. Nhân ngày chính giỗ, chúng con và toàn gia con cháu, nhất tâm sắm sửa lễ vật kính dâng, đốt nén tâm hương dãi tỏ tất thành.
Thành khẩn kính mời:…
Mất ngày tháng năm (Âm lịch):…
Mộ phần táng tại:…
Cúi xin linh thiêng giáng về linh sàng, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, độ cho con cháu bình an, gia cảnh hưng long thịnh vượng.
Tín chủ con lại xin kính mời các cụ Tổ Tiên, nội ngoại, Tổ Khảo, Tổ Tỷ, Bá Thúc, Cô Dì và toàn thể các Hương Linh Gia Tiên đồng lai hâm hưởng.
Tín chủ lại mời vong linh các vị Tiền chủ, Hậu chủ trong đất này cùng tới hâm hưởng.
Chúng con lễ bạc tâm thành, cúi xin được phù hộ độ trì.
Phục duy cẩn cáo!
Việc thực hiện nghi lễ cúng giỗ và đọc văn khấn ngày giỗ một cách trang nghiêm, thành tâm không chỉ thể hiện lòng hiếu kính với tổ tiên mà còn là cách gìn giữ nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc. Đây là sợi dây tâm linh kết nối các thế hệ, nhắc nhở con cháu về cội nguồn và cầu mong sự an lành, thịnh vượng cho gia đình. Để việc thờ cúng thêm phần trang trọng và ý nghĩa, bạn có thể tìm hiểu thêm về cách bày trí bàn thờ gia tiên hợp phong thủy tại Phong Thủy 69.