Tết Đoan Ngọ, hay còn được gọi là tết Đoan Dương hoặc tết diệt sâu bọ, là một ngày quan trọng trong năm theo lịch âm. Trong năm 2023, Tết Đoan Ngọ sẽ rơi vào ngày thứ Năm, 22/6 theo lịch dương.
Ý nghĩa của Tết Đoan Ngọ
Đoan Ngọ có nghĩa là “bắt đầu giữa trưa”, từ “đoan” là mở đầu và “ngọ” là giữa trưa. Vì vậy, lễ cúng Tết Đoan Ngọ diễn ra vào giờ Ngọ, từ 11h đến 13h.
Mâm cúng Tết Đoan Ngọ
Trong ngày Tết Đoan Ngọ, mỗi gia đình đều sẽ sửa soạn mâm cúng để thắp hương và cúng bái trên bàn thờ tổ tiên. Mâm cúng thường bao gồm trái cây, hoa tươi và một số phẩm vật đặc trưng trong tiết khí Hạ chí, như hương, hoa, vàng mã, vải, mận, chè, xôi, bánh gio (bánh ú tro, bánh tro)… Tùy theo văn hóa và phong tục của từng vùng miền, mâm cúng còn có thể có thêm thịt vịt, chè trôi nước, cơm rượu và các loại bánh khác.
Ở miền Bắc, người ta thường thêm cơm rượu nếp cái hoa vàng hoặc cơm rượu nếp cẩm vào mâm cúng. Ngoài ra, ở miền Bắc cũng có rượu nếp và bánh tro giúp giải nhiệt trong ngày hè nóng. Bánh tro làm từ gạo nếp đã được ngâm trong nước tro và gói trong lá chuối. Đây là loại bánh dễ ăn, dễ tiêu và thơm ngon hơn khi ăn kèm với đường hoặc mật.
Ở miền Trung, người dân còn cúng thêm cơm rượu, thịt vịt và chè kê. Trong khi đó, ở miền Nam, ngoài cơm rượu giống miền Bắc, mâm cúng thêm cả bánh ú và chè trôi nước, được ăn kèm với nước đường. Người miền Nam thường mua vải thiều loại to và đẹp để cúng lễ vào dịp này.
Bài cúng Tết Đoan Ngọ
Nhằm đảm bảo tính chuẩn mực trong buổi lễ, khi cúng Tết Đoan Ngọ, gia chủ nên sử dụng bài cúng đúng theo sách Văn khấn toàn tập. Dưới đây là một bài cúng Tết Đoan Ngọ mà bạn có thể tham khảo:
Nam mô A Di Đà Phật! Nam mô A Di Đà Phật! Nam mô A Di Đà Phật!
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con kính lạy Hoàng thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.
Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân cùng chư vị Tôn thần.
Con kính lạy Tổ tiên, Hiển khảo, Hiển tỷ, chư vị Hương linh (nếu bố, mẹ còn sống thì thay bằng Tổ khảo, Tổ tỷ).
Tín chủ chúng con là...
Ngụ tại ...
Hôm nay là ngày Đoan Ngọ, chúng con sửa sang hương đăng, sắm sanh lễ vật, hoa đăng, trà quả dâng lên trước án.
Chúng con kính mời ngài Bản cảnh Thành Hoàng, Chư vị Đại Vương, ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân, Ngũ phương, Long mạch, Tài thần, cúi xin các Ngài giáng lâm trước án chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật.
Chúng con kính mời các cụ Tổ khảo, Tổ tỷ, chư vị Hương linh gia tiên nội ngoại họ..., cúi xin các vị thương xót con cháu chứng giám tâm thành thụ hưởng lễ vật.
Tín chủ con lại kính mời các vị Tiền chủ, Hậu chủ tại nhà này, đất này đồng lâm án tiền, đồng lai hâm hưởng, độ cho chúng con thân cung khang thái, bản mệnh bình an. Bốn mùa không hạn ách, tám tiết hưởng bình an thịnh vượng.
Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô A Di Đà Phật! Nam mô A Di Đà Phật! Nam mô A Di Đà Phật!Mong rằng các bài viết về văn khấn Tết Đoan Ngọ này sẽ giúp bạn hiểu thêm về ý nghĩa và cách lễ cúng trong dịp đặc biệt này. Chúc bạn có một kì nghỉ tràn đầy niềm vui và an lành cùng gia đình yêu thương!