Ai trong chúng ta cũng nhận thức rõ ràng về lợi ích to lớn của việc vận động cơ thể thường xuyên. Tuy nhiên, điều này không đồng nghĩa với việc chúng ta nên ép buộc bản thân tập luyện mọi lúc, mọi nơi, ngay cả khi cơ thể đang không trong trạng thái tốt nhất. Việc tập thể dục quá sức hoặc sai thời điểm có thể mang lại nhiều tác hại hơn là lợi ích. Hãy luôn ghi nhớ rằng, hiệu quả của quá trình rèn luyện chỉ đạt được tối ưu khi cả tinh thần và thể chất của bạn đều ở trạng thái sung mãn. Theo các chuyên gia y tế, có 4 thời điểm cụ thể mà việc nghỉ ngơi nên được ưu tiên hơn là cố gắng duy trì lịch tập, nhằm phòng tránh những chấn thương không đáng có và bảo vệ sức khỏe toàn diện.
1. Khi Bạn Đang Trải Qua Căng Thẳng Tột Độ
Chắc hẳn ai cũng từng trải qua những giai đoạn công việc chồng chất, áp lực cuộc sống đè nặng khiến chúng ta cảm thấy vô cùng căng thẳng và kiệt sức. Mặc dù vận động thể chất được biết đến như một phương pháp hiệu quả để giải tỏa stress, nhưng không phải lúc nào cũng vậy. Trong những thời điểm căng thẳng đỉnh điểm, điều quan trọng nhất là bạn cần lắng nghe tín hiệu từ chính cơ thể mình.
Người phụ nữ đang tập yoga trong trạng thái căng thẳng cần lưu ý
Khi chúng ta tập thể dục, nhịp tim sẽ tự nhiên tăng cao, và đối với hệ tim mạch, đây là một áp lực nhất định. Nếu bạn cố gắng tập luyện trong lúc đang quá bận rộn và tâm trí rối bời, các bài tập có thể trở nên vội vã, thiếu chuẩn xác và tiềm ẩn nguy cơ quá sức, dẫn đến chấn thương. Do đó, để việc tập luyện thực sự mang lại lợi ích và duy trì một thể trạng tốt, bạn cần học cách cân đối thời gian giữa công việc, tập luyện và nghỉ ngơi hợp lý.
2. Khi Bạn Bị Thiếu Ngủ Trầm Trọng
Nếu chế độ dinh dưỡng khoa học và lịch trình tập luyện đều đặn đóng vai trò thiết yếu đối với sức khỏe thể chất, thì giấc ngủ cũng mang một tầm quan trọng không hề kém cạnh. Khi bạn không đảm bảo ngủ đủ giấc vào ban đêm, cơ thể sẽ nhanh chóng rơi vào trạng thái mệt mỏi, uể oải và kiệt sức. Trong tình trạng này, các chức năng của cơ thể không thể hoạt động một cách hiệu quả, từ đó làm tăng đáng kể nguy cơ gặp phải chấn thương khi vận động. Thay vì cố gắng gượng ép bản thân, hãy ưu tiên cho cơ thể được nghỉ ngơi đầy đủ và trở lại với việc tập luyện vào ngày hôm sau với một tinh thần sảng khoái hơn.
3. Khi Cơ Thể Có Dấu Hiệu Mệt Mỏi Hoặc Ốm
Nếu bạn chỉ cảm thấy đau mỏi nhẹ ở phần cổ trên, việc duy trì các bài tập nhẹ nhàng vẫn có thể chấp nhận được. Tuy nhiên, nếu cơn đau xuất hiện ở phần cổ dưới hoặc bạn đang có các triệu chứng như sốt, cảm cúm, thì việc tạm dừng tập thể dục là điều cần thiết. Cố gắng tập luyện khi cơ thể đang mệt mỏi và bị sốt không những không mang lại lợi ích gì mà còn có thể khiến tình trạng trở nên tồi tệ hơn, đặc biệt là nguy cơ mất nước nghiêm trọng.
Minh họa tình trạng mệt mỏi không nên cố gắng tập thể dục
Bên cạnh đó, khi cơ thể bạn đang suy nhược hoặc có các triệu chứng ốm như sốt cao, rất có thể bạn đang nhiễm một loại virus nào đó. Việc ở nhà nghỉ ngơi trong những ngày này không chỉ giúp cơ thể bạn phục hồi nhanh hơn mà còn góp phần tránh nguy cơ lây nhiễm bệnh cho những người xung quanh, đặc biệt là ở những nơi công cộng như phòng tập.
4. Khi Bạn Cảm Thấy Đau Nhức Cơ Bắp Dữ Dội
Sau những buổi tập luyện với cường độ cao, việc cơ bắp bị đau nhức là một phản ứng khá phổ biến. Thông thường, cảm giác đau này sẽ thuyên giảm và biến mất sau vài giờ hoặc một ngày. Tuy nhiên, nếu bạn thức dậy với cảm giác đau nhức cơ bắp cực độ, ê ẩm toàn thân, đó chính là tín hiệu rõ ràng rằng cơ thể bạn cần được nghỉ ngơi một ngày.
Theo lý giải của các chuyên gia, tình trạng đau cơ khởi phát muộn (DOMS – Delayed Onset Muscle Soreness) là cảm giác đau âm ỉ, nhức mỏi, đôi khi kèm theo cảm giác như bị ốm nhẹ, thường xuất hiện sau khi bạn thử một bài tập mới hoặc quay trở lại với thói quen tập luyện sau một thời gian gián đoạn.
Cảm giác đau cơ bắp sau khi tập luyện cường độ cao cần nghỉ ngơi
Nếu bạn phớt lờ tín hiệu này và cố gắng tiếp tục vận động mà không dành thời gian cho cơ thể nghỉ ngơi, quá trình phục hồi tự nhiên của cơ bắp sẽ bị kéo dài hơn đáng kể. Điều này thậm chí có thể khiến bạn phải bỏ lỡ nhiều buổi tập hơn trong tương lai. Do đó, việc dành thời gian nghỉ ngơi hợp lý khi cơ thể đau nhức là vô cùng cần thiết để các bó cơ có đủ thời gian sửa chữa và tái tạo.
Trong trường hợp cơ thể bạn chỉ đau ở mức độ nhẹ và bạn cảm thấy vẫn có thể tiếp tục tập luyện, hãy ưu tiên lựa chọn các bài tập nhẹ nhàng, ít tác động mạnh như đi bộ thay vì chạy bộ hoặc các bài tập cường độ cao khác. Nếu cơ thể thường xuyên xuất hiện các cơn đau bất thường hoặc kéo dài sau khi tập luyện, bạn nên sắp xếp thời gian đi khám bác sĩ càng sớm càng tốt để được chẩn đoán và tư vấn chính xác.
Tóm lại, việc lắng nghe và thấu hiểu cơ thể là nguyên tắc vàng trong mọi hoạt động rèn luyện thể chất. Đừng ngần ngại tạm dừng việc tập luyện khi cơ thể phát ra những tín hiệu cảnh báo. Nghỉ ngơi đúng lúc không chỉ giúp bạn phòng tránh chấn thương mà còn là yếu tố quan trọng để cơ thể phục hồi, tái tạo năng lượng, từ đó đạt được hiệu quả tập luyện tốt nhất trong những buổi tập tiếp theo. Hãy yêu thương và tôn trọng cơ thể của chính mình.