Sự việc đau lòng xảy ra tối ngày 15/10 tại Công viên Thanh Xuân (Hà Nội), khi một người đàn ông khoảng 30 tuổi đột ngột gục ngã khi đang chạy bộ. Dù nhận sự chăm sóc y tế kịp thời tại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, anh chàng đã không qua khỏi. Đây là một tình huống đáng buồn và cũng là cảnh báo về những nguy hiểm có thể xảy ra trong quá trình tập luyện.
Cần lựa chọn bộ môn thích hợp
Theo PGS.TS Nguyễn Hoài Nam, một giảng viên trường Đại học Y dược TP.HCM và cũng là Phó Chủ tịch thường trực Hội Phẫu thuật lồng ngực và tim mạch TP.HCM, đột tử có thể xảy ra ở bất kỳ ai khi tham gia những bộ môn đối kháng hoặc những hoạt động đòi hỏi nhiều sức như chạy đường dài hay thi đấu. Đặc biệt, khi chạy hoặc tập luyện quá sức, có thể ảnh hưởng đến tim mạch. Vì vậy, tuỳ thuộc vào lứa tuổi, tình trạng sức khoẻ và bệnh lý, chúng ta nên lựa chọn bộ môn rèn luyện sức khoẻ phù hợp.
Ở tuổi trên 30, không nên tham gia những bộ môn đối kháng quá cao cường. Khi cơ thể hoạt động ở mức độ cao, adrenaline và cortisol (hormone gây căng thẳng) sẽ được tiết ra, gây co thắt mạch và có thể dẫn tới đột tử. Dưới 30 tuổi, ta có thể tham gia các môn thể thao đối kháng nhưng không nên gắng sức.
Nguy cơ đột tử và bệnh lý tim mạch
Theo BSCKII Nguyễn Thế Huy, chuyên gia tại Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện E, đột tử có thể xảy ra ở bất kỳ ai nếu không được kiểm soát các yếu tố nguy cơ với đặc biệt là nhóm ít tham gia thể thao nhưng lại thích gắng sức.
Đột tử có thể được chia thành 2 nhóm: Nhóm đầu tiên là những người khỏe mạnh; Nhóm thứ hai là những người mắc bệnh tim mạch.
Ở nhóm người trẻ và trung niên, đột tử thường xảy ra do các bệnh lý tim mạch như cơ tim phì đại, giãn động mạch trong tim, rối loạn dẫn truyền trong tim (brugada) hoặc bệnh lý tim bẩm sinh.
Đột tử cũng có thể xảy ra ở nhóm người có bất thường mạch vành. Nhóm bệnh nhân này có thể đột tử bất cứ lúc nào, thường diễn biến đột ngột mà không có dấu hiệu báo trước.
Phòng ngừa đột tử khi tập luyện
BS Huy khuyến nghị rằng, đối với những người khỏe mạnh nhưng có người trong gia đình từng hấp hối mà không có nguyên nhân, cần đi kiểm tra để xem mình có bất thường về tim mạch hay không. Nếu phát hiện bất thường, bác sĩ sẽ tiến hành can thiệp sớm để phòng ngừa đột tử.
PGS Nguyễn Hoài Nam cho biết, ở nước ngoài, người ta thường đến gặp các bác sĩ chuyên khoa thể thao để được khám trước khi tham gia bất kỳ hoạt động thể thao nào, bao gồm cả chạy bộ. Bác sĩ sẽ đánh giá nguy cơ tim mạch bằng cách thực hiện các xét nghiệm như đo nhịp tim, làm điện tim với cường độ lớn, siêu âm tim và siêu âm tim với cường độ lớn. Dựa vào kết quả kiểm tra, bác sĩ sẽ đưa ra lời khuyên về bộ môn thể thao phù hợp.
“Chơi thể thao là tốt nhưng cần phải lựa chọn bộ môn phù hợp với lứa tuổi, sức khỏe và bệnh lý nền. Cần phải phân biệt rõ tập thể dục và chơi thể thao cường độ, bởi chúng khác nhau,” PGS Nam chia sẻ.
Để phòng ngừa đột tử khi tập luyện, chúng ta cần lưu ý:
- Lựa chọn bộ môn thích hợp đồng thời tuỳ chỉnh cho phù hợp với sức mình.
- Nếu muốn thách thức bản thân, hãy luyện tập thường xuyên và dần dần nâng cao cường độ, ví dụ như chạy từ cự ly ngắn lên cự ly dài.
- Để cơ thể và tim phổi thích nghi, hãy làm bài tập giãn cơ trước khi chạy hoặc tham gia hoạt động thể thao.
- Cần chú ý chế độ ăn uống và bổ sung nước điện giải. Không tuân thủ có thể ảnh hưởng đến sức khỏe.
Tổng kết lại, đừng coi thường những nguy cơ có thể xảy ra trong quá trình tập luyện. Chúng ta cần lựa chọn bộ môn thể thao phù hợp, tìm hiểu và tuân thủ các nguyên tắc cần thiết để đảm bảo sức khỏe và an toàn cho bản thân.