Dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe và sự phát triển của chúng ta. Chế độ ăn uống lành mạnh không chỉ giúp tăng cường sức khỏe mà còn ngăn ngừa bệnh tật và kéo dài tuổi thọ. Theo lý thuyết phong thủy, thức ăn được phân loại theo ngũ hành để mọi người tự thiết lập khẩu phần ăn hàng ngày, giúp ăn uống lành mạnh và sống tích cực.
1. Ý nghĩa của thức ăn đối với sự sống
Đồng nhất suốt thời gian, thức ăn là nguồn dưỡng chất quan trọng để duy trì sự sống của con người. Mọi hoạt động của cơ thể đều phải được nạp năng lượng từ thức ăn. Đối với người Việt Nam, một quốc gia đã trải qua biết bao cuộc chiến tranh, thực phẩm là một vấn đề vô cùng quý giá.
Ngày nay, mặc dù cuộc sống đủ đầy và thực phẩm đa dạng, vấn đề về thực phẩm ngày càng trở nên quan trọng. Đôi khi, chúng ta phải đối mặt với tình trạng thực phẩm bẩn, và những bệnh liên quan đến thức ăn như ung thư, béo phì, mỡ máu cao, suy gan, suy thận, và nhiều hơn nữa.
Vì vậy, hiểu rõ về thức ăn, lợi ích cụ thể của từng loại thực phẩm và cách phân loại chúng theo ngũ hành phong thủy là điều vô cùng quan trọng. Điều này có thể giúp ngăn ngừa bệnh tật và duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh.
2. Hiểu về thức ăn theo ngũ hành phong thủy
Theo triết lý ngũ hành, tất cả mọi thứ trên trái đất đều tuân theo quy luật ngũ hành. Con người cũng có ngũ hành, cũng như cây cỏ. Ngũ hành bao gồm hành Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ. Cơ thể con người cũng bao gồm 5 cơ quan chính tương ứng với 5 ngũ hành: Tim (Hỏa), Gan (Mộc), Thận (Thủy), Phế quản (Kim), Tỳ (Thổ).
Việc cân bằng 5 yếu tố ngũ hành này trong cơ thể là rất quan trọng. Chỉ cần một yếu tố mất cân bằng sẽ dẫn đến bệnh tật, nhẹ hoặc nặng tùy thuộc vào sự suy yếu của yếu tố đó. Vì vậy, việc lựa chọn thực phẩm và cách ăn uống sao cho hài hòa ngũ hành là cách tốt nhất để bảo vệ cơ thể và duy trì sự sống.
Dưới đây là cách phân loại thực phẩm theo ngũ hành phong thủy:
– Thực phẩm thuộc hành Kim
Loại thực phẩm này bao gồm gạo trắng, sữa, kem, pho mát trắng, hành tây nguyên, tỏi, hẹ, củ cải, súp lơ, củ cải, đậu phụ, hoa sen gốc, lê, su hào, quế, bạc hà, ngải giấm, kinh giới, lá hương thảo, húng tây, hành lá, đinh hương, hạt cây, rau mùi và rau mùi hạt, rau mùi tây, cây hồi, thì là, mù tạc, cải ngựa, mù tạt, húng quế, hạt nhục đậu khấu và tất cả các loại thực phẩm được coi là kim loại. Những thực phẩm này có tác dụng phân tán và thúc đẩy lưu thông năng lượng. Thực phẩm này phù hợp với người chậm chạp, ẩm ướt hoặc có triệu chứng suy yếu.
– Thực phẩm thuộc hành Mộc
Các loại thực phẩm chua và có màu xanh lá cây, thịt gà, gan, lúa mì, rau cải, củ cải, bông cải xanh, rau bina, giá, măng tây, cần tây, trái cây như chanh, cam, bưởi, mận, dứa, bột chua, giấm, sữa chua, kim chi, dưa chua, dưa cải bắp và ô liu được coi là thuộc hành Mộc. Những thực phẩm này có tác dụng làm se lỗ chân lông và thích hợp cho người thay đổi thường xuyên.
– Thực phẩm thuộc hành Thủy
Các loại thực phẩm mặn và có màu tối, các loại thực phẩm màu tím, đen hoặc xanh như cá tươi và cá muối, thịt muối, trứng cá muối và trứng cá, động vật có vỏ, thịt lợn, trứng, đậu, rong biển và các loại rau biển, nước tương, quả sung, quả việt quất, mâm xôi, cà tím, cải xoăn, lúa hoang, quả óc chó và hạt mè đen được coi là thuộc hành Thủy. Thực phẩm này có tác dụng làm mềm và thúc đẩy độ ẩm, làm dịu cơ thể. Thực phẩm này phù hợp cho người gầy, khô và thần kinh.
– Thực phẩm thuộc hành Hỏa
Các loại thực phẩm cay đắng và hầu hết các loại thực phẩm màu đỏ, đặc biệt là thực phẩm có hình dạng giống hình trái tim, thực phẩm khô và thực phẩm nóng như thịt cừu, thịt nai, bồ công anh, cải xoong, cà chua, vỏ cam quýt, mơ, mận, quả mâm xôi, dâu tây, đại hoàng, hạt tiêu, ớt nóng, hạt tiêu đen, rượu, bia, cà phê, trà, sô cô la đen và đồ uống có ga được coi là thuộc hành Hỏa. Những thực phẩm này có thể làm giảm nhiệt và khô cơ thể, phù hợp cho người thừa cân, hay có nhiệt độ cao.
– Thực phẩm thuộc hành Thổ
Các loại thực phẩm ngọt và chứa tinh bột, các loại thực phẩm có màu vàng và màu cam, cũng như nhiều loại rau củ và trái cây mềm và ngọt, như thịt bò, kê, lúa mạch, đường, sô cô la sữa, ngô, yến mạch, hành tây nấu chín, dưa hấu, dưa đỏ, táo ngọt, anh đào ngọt, ngày tháng, nho, đào, cà rốt, bắp cải, khoai tây, khoai lang, chuối, củ cải đường, nút và nấm, mùa đông và bí mùa hè, dưa chuột, hạnh nhân, dừa và các loại trái cây nhiệt đới khác như đu đủ, xoài. Đậu lăng và đậu Hà Lan khô, mật ong, xi-rô cây, xi-rô gạo và lúa mạch xi-rô cũng được coi là thuộc hành Thổ. Những thực phẩm này giúp chậm triệu chứng cấp tính và trung hòa độc tố. Thực phẩm này phù hợp với người khô, yếu, hay mất bình tĩnh.
3. Sử dụng thức ăn phong thủy hài hòa trong cơ thể
– Thức ăn hài hòa âm dương
Đông y Việt Nam phân loại thức ăn theo ngũ hành và yếu tố âm dương. Bao gồm Hàn (lạnh, âm nhiều, ngũ hành Thủy), Nhiệt (nóng, dương nhiều, ngũ hành Hỏa), Ôn (ấm, tính dương thấp, ngũ hành Mộc), Lương (mát, âm ít, ngũ hành Kim), Bình (trung tính, ngũ hành Thổ).
Việc chế biến thức ăn phải tuân thủ nghiêm ngặt nguyên tắc âm dương bù trừ và chuyển hóa khi kết hợp các loại thực phẩm, gia vị với nhau để tạo ra các món ăn có sự cân bằng âm-dương, thủy-hỏa.
Ví dụ điển hình là việc kết hợp thịt chó với lá mơ. Thịt chó có nhiều đạm và tính nóng, trong khi lá mơ có tính lạnh và giải nhiệt. Khi hai món này được kết hợp với nhau, tạo ra sự cân bằng và hài hòa.
Một ví dụ khác là việc kết hợp trứng vịt lộn với rau răm. Trứng vịt lộn có tính hàn (âm), trong khi rau răm có tính nhiệt (dương). Khi hai món này được kết hợp với nhau, tạo ra sự hài hòa và dễ tiêu hóa.
Tùy thuộc vào tình trạng cơ thể, chúng ta có thể lựa chọn phối hợp thức ăn để đạt được sự cân bằng. Với người có hiện trạng tính dương cao gây ra nhiệt miệng, sưng lợi, phát ban, mẩn ngứa,… cần sử dụng các thực phẩm có tính âm, hàn, mát để điều hòa tính dương. Ngược lại, với người đang ốm yếu, có hiện trạng tính âm cao, cần bổ sung các thực phẩm có tính dương để ôn hòa và đạt được sự cân bằng.
– Lựa chọn thực phẩm quân bình âm dương theo mùa
Việt Nam có 4 mùa, với tiết trời nóng, lạnh khác nhau. Tùy thuộc vào đặc tính của mùa cụ thể, chúng ta có thể lựa chọn thực phẩm để đạt được tính cân bằng âm dương. Ví dụ, vào mùa hè, đặc trưng bởi ánh nắng mạnh và nhiệt độ cao, chúng ta cần sử dụng thực phẩm có tính mát, hàn và lương để giảm nhiệt. Đồng thời, cần có những thực phẩm có tính âm, thuộc hành Thủy để cân bằng nguồn nhiệt cho cơ thể.
Có một câu tục ngữ nói “Bệnh từ miệng mà ra”. Mặc dù câu nói chỉ dùng 5 từ, nhưng lại chứa đựng triết lý sâu xa về cách lựa chọn thức ăn theo ngũ hành phong thủy. Nếu chúng ta ăn uống không lành mạnh, không cân bằng, có thể dẫn đến nhiều bệnh về đường ruột, dạ dày, gan, thận, v.v.
Hiểu được điều này, thực dưỡng ngày càng được chú trọng. Thực dưỡng là cách phòng và chữa bệnh đơn giản, hiệu quả và tiết kiệm. Cuốn sách “Minh triết trong ăn uống” của giáo sư Ngô Đức Vượng là một tác phẩm tôi thích, giải thích về triết lý âm dương, ngũ hành trong ăn uống.
Thật tuyệt vời khi chúng ta có thể tự giải đáp vấn đề bệnh tật của mình, và tìm cho mình một phương thuốc hiệu quả thông qua việc hiểu rõ ngũ hành và cách lựa chọn thức ăn phù hợp.
FAQs
Q: Làm sao để biết mình đang có hiện trạng tính âm hay tính dương cao?
A: Một số dấu hiệu bên ngoài như nhiệt miệng, mẩn ngứa, hoặc tim đập nhanh có thể cho thấy bạn có tính dương cao. Trong trường hợp hoàn cảnh và thói quen ăn uống cũng có thể cho biết bạn có tính âm cao hay không.
Q: Có thực phẩm nào giúp cân bằng âm dương cơ thể?
A: Một số thực phẩm giúp cân bằng âm dương cơ thể bao gồm: gạo trắng, hành tây, hành lá, lá mơ, rau răm, sữa chua, trứng vịt lộn, trứng cá, cá tươi, cá muối, đậu, rau mùi, hạt cây, ngô và nấm.
Kết luận
Thức ăn phong thủy không chỉ cung cấp dinh dưỡng cho cơ thể mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa bệnh tật và tạo ra sự cân bằng trong cơ thể. Bằng cách hiểu rõ ngũ hành và cách phân loại thực phẩm, chúng ta có thể chọn lựa thức ăn phù hợp để ăn uống lành mạnh và sống tích cực. Hãy tỉnh thức và chăm sóc cho sức khỏe của bạn, và tìm hiểu thêm về phong thủy và ngũ hành để đạt được sự cân bằng toàn diện trong cuộc sống của bạn.